Umut Uçar-CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin hükümetin uyguladığı ekonomik önlemlerin yetersiz olduğuna değinerek, “Koronavirüs öncesinde ekonomi gemisi zaten kayalıklara sürükleniyordu, şu an aysberge çarpmış durumdayız” dedi. Üretimin durduğunu, maaşlı çalışanların geçim zorluğu çektiğini, esnafın büyük ödeme güçlükleriyle karşı karşıya olduğunu belirten Gürsel Tekin hükümetin acil olarak 5 adım atması gerektiğini ifade etti.

Gürsel Tekin sözlerini şöyle sürdürdü:

21’inci yüzyılın en büyük felaketi ile karşı karşıyayız. Bütün ülkeler bu felakette ekonomilerini ve insanları korumak için önemli adımlar atıyor. Amerika gibi kapitalizmin simgesi olan bir ülkede evrensel temel gelir tartışılıyor.   Almanya 1,2 trilyon dolar büyüklüğünde bir paket açıklıyor. Japonya 980 milyar dolar büyüklüğünde bir destek paketiyle vatandaşlarını korumaya çalışıyor. Genel olarak tüm gelişmiş ülkelerde gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 10 ile 15’i arasında değişen büyüklükte ekonomik önlemler alındığını görüyoruz. Bugüne kadar Türkiye’de atılan adımlar ise bütünüyle yetersiz. Hızla atılmasını beklediğimiz, önerdiğimzi 5 adım var.

1. Tüm hanelere 2 ay boyunca ayda 2000 TL destek.

Bugün yaşadığımız üretim daralmasının ve sektörlerinin tümü saran krizin esas nedeni finans sektöründe yaşanan bir kredi krizi değil. Esas neden salgın nedeniyle oluşan talep daralması. Türkiye’de yaklaşık 23 milyon hane var. 23 milyon haneye 2 ay boyunca her ay 2000 TL destek verilmeli. Bu destek paketinin toplam maliyeti yaklaşık 96 milyar TL.  Türkiye gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 2’si kadar. Güncel kurdan 13,4 milyar dolar. Vatandaşa gönderilecek bu kaynak hanelerde bir rahatlama sağlarken, daralan talebi arttıracak ve reel sektöre de nefes aldıracak. Burada dağıtılacak kaynağın dolaylı vergiler yoluyla da zaten önemli bir kısmı tekrar hazineye dönecek. Bu hamle mevcut şartlarda enflasyon artışına da neden ancak esnafa, üreticiye ve bir çok sektöre nefes aldırır.

• Esnafa 6 ay ertelemeli komisyonsuz, faizsiz destek kredisi.

Bugün yapılan uygulamada bankalar eliyle esnafa belli bir meblağa kadar kredi tahsisi yapılıyor ancak tahsis edilen kredilerden faiz alınıyor ve komisyon kesintisi yapılabiliyor. Halbuki bugün esnafa sağlanan krediler, yaşanan olağanüstü hale karşı esnafa destek olma mahiyetinde olmak zorunda. Esnafın zor düştüğü için yükümlülüklerini arttırıcı bir sözleşmeye imza atmak zorunda kalması ahlaken doğru değil. Yapılması gereken 6 ay ertelemeli, faizsiz, komisyonsuz kredi desteği. Kredinin faiz yükümlülüğünü de kamu ile hükümet arasında yapılacak bir anlaşma çerçevesinde düzenlemek gerekiyor.

• Çiftçilere borç yapılandırması

Gıda sektörünün ne kadar stratejik olduğunu bir kere daha gördük. Hepimiz evde oturabiliriz ama eğer çiftçiler evde oturursa hepimiz aç kalırız. Bugün ne yazık ki çiftçilerimiz borç batağı içerisinde. Turizm sektöründe yaşanan negatif gelişmeler de gıda sektörümüzü etkiliyor. Dolayısıyla durumun ciddiyetinin farkında olarak çiftçilerin borcu yeniden yapılandırılmalı ve tüm borçlar 1 yıl süreyle faizsiz ertelenmeli. Çiftçilerimiz rahat bir nefes almalı.

• Turizm, eğlence, konaklama, lokantacılık gibi salgından ağır etkilenen sektörlere “can suyu kredisi”

Salgın yaşam şeklimizi ve tüketim biçimlerimizi değiştirdi. Turizm sektörü başta olmak üzere, organizasyon, eğlence, konaklama, lokantacılık sektörleri büyük hasar aldı. Bu sektörlerde faaliyet gösteren işletmelere bir sicil affı getirilmeli, ihtiyaç duydukları kredilere ulaşmaları sağlanmalı.

• Aile Sigortası

İşsizler, yoksullar, asgari ücretin bile altında geçinenler için kalıcı olarak aile sigortası getirilmeli ve tüm vatandaşlar belli bir güvence altına alınmalı.

82 milyon ağır bir tablo ile karşı karşıyayız. Gün geçtikçe ekonomide tablo daha da ağırlaşacak. Hükümet şimdiden bu adımları atarsa esnaf kazanır, çiftçi kazanır, üretici kazanır, Türkiye kazanır. Bu adımlar atılmazsa ne yazık ki Koronavirüs’ten beter bir manzara Türkiye’yi vuracak, milyonlar işsiz kalacak.  Bu duruma engel olmak için atılması gereken adımlar belli. AKP bu feraseti göstermeli.