Toprak : ” Virüsler gıdada üreyip çoğalamayan dolayısıyla da gıdaların bozulmasına sebep olmayan mikroorganizmalardır.

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Toprak yeni tip koronavirüs ile ilgili önemli bir açıklama yaptı. Toprak açıklamasında;

Virüsler gıdada üreyip çoğalamayan dolayısıyla da gıdaların bozulmasına sebep olmayan mikroorganizmalardır.  Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), Amerika Gıda ve İlaç Otoritesi (FDA) ve Amerika Tarım Birimi’nin (USDA) araştırmalarıvirüsün gıdalar ile bulaşmadığını ortaya koysa da, virüslerin yüzeylerde belirli süre hayatta kalmasının mümkün olduğu bilinmektedir.  Bu sebeple de gıdaların üretilmesi, hazırlanması, depolanması, satışı ve tüketilmesinde iyi hijyen uygulamalarının (GHP) takip edilmesi önemlidir. İyi hijyen uygulamaları kurallarına uyularak üretilen gıda ürünlerinde COVID-19‘un bulunması pek mümkün görülmezken, gıda üreten işletmelerde çalışan personellerin ve gıda tüketicilerinin;

• Üretim öncesinde, sonrasında ve süresince gerektiğinde, çiğ bitkisel ve hayvansal gıdalarla temastan sonra, yemekten önce ve sonra, tuvaletten sonra, evcil ve yabani hayvanlara temas sonrası, çöpe dokunduktan sonra, hasta ziyareti ve refakati öncesi ve sonrası, kesik veya yara tedavisinden önce ve sonra, burun temizliği, öksürme veya hapşırdıktan sonra eller mutlaka akan su ve sabunla en az 20 saniye boyunca yıkaması ve ellerini tek kullanımlık kağıt havlu ile kurulaması,
• Ekipmanların çiğ bitkisel ve hayvansal gıdalara temas ettikten sonra sıcak su ve deterjan ile veya bulaşık makinesinde yüksek sıcaklıkta yıkanması,
• Üretim, işleme ve tüketim aşamalarında ayırma ve tasnifleme işleminin doğru şekilde yapılması, alışverişte çiğ hayvansal gıdalar ile diğer gıdalar ve gıda olmayan maddelerin birbiri ile temas etmeyecek biçimde ayrı poşetlere konulması,  pişmiş ve çiğ gıdaların birbiri ile temas ettirilmemesi,  çiğ gıdalarla temas eden tüm malzemelerin uygun deterjan ve sıcak su ile yıkanması

hususlarına uyulması çok büyük önem taşımaktadır.

Ayrıca; pişirilerek/ısıl işlem uygulanarak tüketilmesi gereken et, süt, yumurta gibi gıdalar çiğ olarak tüketilmemeli, gıda işletmelerinde ürünün mevzuatına uygun koşullarda ısıl işlem uygulandığı sürekli kontrol edilmeli ve kayıtları tutulmalı, evde tüketimde gıdanın merkez sıcaklığının yeterli dereceye çıkması sağlanmalı (>65°C), etlerin kanlı olmaması, yumurta akının sıvı görünümünden kurtulması gibi görsel izlemenin yanı sıra ev tipi mutfak termometresinin kullanılması ve etikette belirtilen pişirme önerilerine uyulması da faydalı olaraktır.

Gıdalarda sağlık riski oluşturan mikroorganizmalar genellikle 4°C ile 65°C arasında çok hızlı gelişirler. Bu nedenle de pişirilen gıdalar hemen tüketilmeyecekse hızlı bir şekilde 4°Cnin altına soğutulmalıdır. Çabuk bozulabilen gıdalar 2 saatten fazla oda sıcaklığında bekletilmemelidir.

Gıdanın etiketinde yazan saklama, hazırlama, muhafaza ve tüketim koşullarına mutlaka uyulmalıdır.

Donmuş gıdalar asla ortam sıcaklığında çözdürülmemeli veya marine edilmemelidir. Çözdürme işlemi mutlaka buzdolabında veya mikrodalga fırınlarda yapılmalıdır.

HACCP kriterlerine ve iyi hijyen uygulamalarına uyarak risk ve tehlike analizi temelli gıda üreten ve bu koşullara uyan gıda işletmeleri personel hijyenine dikkat etmeli, çalışanlarının kişisel koruyucu donanımları kullanmalarını sağlamalı, özellikle gıda güvenliği ve hijyen eğitimlerini tekrarlamalı, bilinçli personellere görev vermelidir.  Gıda işletmeleri, restoranlar ve diğer hizmet sektörleri çalışanlarının Sağlık Bakanlığınca açıklanan önlemleri dikkate almalı, öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı,akut solum yolu hastalıkları belirtisi gösteren ve 37 °C ve üstünde ateşi olan çalışanlarını iyileşinceye dek çalıştırmamaları gerekmektedir.

Ekmek, poğaça, gevrek gibi ürünler alınırken dokunarak seçmek yerine, göz ile seçip alınmalı, pazar ve manav reyonlarından alınan meyve ve sebzeler de yine aynı şekilde ve şartlarda temin edilmeli,açıkta satılan ve hava ile doğrudan temas eden baharat, kuruyemiş ve bakliyatlar tercih edilememelidir.

Her zaman olduğu gibi, bu süreçte de gıda ve gıda ürünleri alırken ambalajlı, ambalajı zarar görmemiş, iyi hijyen uygulamaları ve gıda güvenliği yönetim sistem uygulamalarını uygulayan,gıda mühendisi veya ilgili meslek mensupları tarafından denetim ve kontrole tabi olan kayıtlı veya onaylı işletmelerde üretilen gıda ürünleri tercih edilmelidir. Özellikle merdiven altı diye tabir edilen kayıt dışı ve denetim mekanizmasından uzak gıda işletmeleri halk sağlığını korumak açısından ALO 174’e ihbar edilmedir. Bu süreç boyunca, yerel yönetimler su kaynaklarının güvenliği için gerekli önlemleri almalı, halkın içme ve kullanma suyu ihtiyacını kesintisiz olarak sağlamalıdır. Daha önceki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi özellikle bu dönemde pazar yerinin hijyenik koşullarını da Gıda Mühendisleri eşliğinde denetlemelidir.” dedi