CHP Kadın Kolları Genel Başkanı Aylin Nazlıaka, Cumhur İttifakı tarafından yanlış üretilen kadın politikarı, CHP projeleri ve Türkiye gündemi hakkında bilgi vererek Gazeteci-Yazar Nesihan Karayılan’a açıklamalarda bulundu..

* SN. GENEL BAŞKANIM, UZUN ZAMANDIR TÜRKİYE GENELİNDE SAHADASINIZ. NELER YAPTINIZ VE NELERLE KARŞILAŞTINIZ BİR ÖZET GEÇEBİLİR MİSİNİZ?

“Kotalar bize dar, rotamız iktidar diyerek” yönetime geldikten sonra YaşamHak otobüsümüzle dünyanın çevresini 3 tur dolaşacak kadar yol kat ederek örgütlendik. Son 1 yılda partimize 122 bin yeni kadın üye kattık. Saha çalışmalarına hız verdik. Sahada; kadına yönelik şiddeti bitirme hedefiyle hayata geçirdiğimiz YaşamHak projemizi ve yoksulluğu bitirecek olan Aile Destekleri Sigortası projelerimizi anlattık.

Cumhuriyet Halk Partisi’nin kadına yönelik şiddetle mücadele projesi olan YaşamHak kapsamında, 20 binden fazla şiddet mağduru kadının hayatına bire bir dokunduk. Gittiğimiz il, ilçe ve beldelerde şiddet mağduru kadınlara “Yalnız değilsiniz, biz varız” dedik. YaşamHak projemiz kapsamında ücretsiz hukuki ve psikolojik desteğin yanı sıra bazı illerde şiddet mağduru kadınlara istihdam, çocuklarına da eğitim bursu desteği sağlanmaya devam ettiğimizi anlattık. Gittiğimiz her il ve ilçede önceliğimiz yaşamdan koparılan kadınların ailelerini ziyaret etmek oldu. Acıyı ortaklaştırarak, dayanışmayı büyüttük. Gittiğimiz her yerde şiddet mağduru bütün kız kardeşlerimize seslendik; “444 82 85 numaralı hattımızdan bize 7/24 ulaşabilirsiniz” çağrısı yaptık. Projemiz kapsamında şiddet gören kız kardeşlerimizin ve ailelerinin karakollarda, savcılıklarda, hastanelerde, adliyelerde yanlarında olduk. Kadına ve çocuğa yönelik şiddet davalarını takip ettik, ediyoruz. 81 İlde gönüllü avukat ordusu kurduk. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (PDR) kanalıyla her ilde psikolojik danışmanlık, rehberlik desteğini ücretsiz sunma imkanına sahip olduk. Barolar, Belediyeler, Eczacılar Odası, Mali Müşavirler Odası, Tabipler Odası, Ticaret ve Sanayi Odası, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile protokoller imzaladık. Cumhuriyet Halk Partili belediyelerimiz tarafından yönetilen il, ilçe ve beldelerde ücretsiz barınma ihtiyaçlarını da karşılıyoruz. Ülke genelinde kadına yönelik şiddete karşı kız kardeşlerimizle dayanışmayı büyüttük.

Bir diğer önemli sorunumuz olan yoksulluğa da odaklandık. Çözümümüz hazır: Aile Destekleri Sigortası.
Aile Destekleri Sigortası (ADS) bir kişinin doğumundan ölümüne kadar olan tüm yaşamını güvence altına alan bir sigorta türüdür. Aslında şu anda Uluslararası Çalışma Örgütü’nün diğer 8 sigorta dalı uygulamada ama Aile Destekleri Sigortası’nı bir türlü uygulamaya koymadılar.
ADS’de her bir ailenin pozisyonu, durumu özel olarak incelenecek. Ailedeki çocuk, yaşlı, engelli durumuna bağlı olarak geçim desteği artacak. Kamuda istihdamda yoksul ailelerin çocuklarına öncelik tanınacak. Temel hedefimiz, her hanenin asgari ücret kadar bir gelire sahip olması. Bu yardımlar yeni kurulacak olan Aile Destekleri Kurumu aracılığıyla yapılacak. Bütün sosyal yardımları tek çatı altında toplayacak ve uygulamadaki keyfiliğe son vereceğiz. Yardımları insan onuruna yakışır şekilde sağlayacağız. Ailenin yardıma muhtaç olup olmadığını ADS kurumunda istihdam edilecek olan sosyal hizmet uzmanları ve sosyologlar belirleyecek. Evde engelli var mı, bakıma muhtaç birey var mı, yaşlı var mı, kaç çocuk var ve kaçıncı sınıfa gidiyorlar? Hepsi belirlenecek. ADS çıktığında engelli, evde bakım ve yaşlılık ödeneği alanların aylıkları kesilmeyecek, tam tersine iyileştirilecek. Engelli ya da yaşlı bakımını üstlenen kadının sosyal güvenlik primleri devlet tarafından karşılanacak. Kadın evde çocuğuna bakarken emeklilik hakkı kazanacak.
Yardımları, gençleri, yaşlıları, kadınları, çocukları ve engellileri Aile Gelir Destekleri şemsiyesi altında birbirini destekler biçimde işleteceğiz. Aile Gelir Desteğini doğrudan hanede yaşayan kadının hesabına yatıracağız. Kadın işçi gibi, memur gibi gidip her ay maaşını çekecek. Onun yardım aldığını devletten başka kimse bilmeyecek. ADS kapsamında olan ailelerin çocuklarının eğitim harcamalarını da devlet karşılayacak. Çocuğun kreşe gittiği günden itibaren üniversite de dahil eğitim masraflarını devlet üstlenecek. Eğitimde fırsat eşitliğini devlet sağlayacak. Ayrıca mevsimlik tarım işçilerinin insani koşullarda barınma ve çocuklarının eğitimi de sağlanacak. Yoksul hane halkı denilince, mutlaka aile olmak gerekmiyor, tek başına yaşayan ve yardıma muhtaç olan vatandaşlar da ADS kapsamına alınacak. İkinci Yüzyıla Çağrı Beyanname’mizde yer alan Aile Destekleri Sigortası’nı ilk seçimlerden sonra dostlarımızla birlikte iktidara geldiğimizde hayata geçireceğiz. Bu sigortanın biz kadınlar açısından ayrı bir önemi, ayrı bir değeri var. Bu sigorta kadını da güçlendiren bir sigorta ve kadının güçlenmesi demek, o ailedeki çocuğun, gencin, engellinin, yaşlının kısacası bütün ailenin güçlenmesi demek. Ailenin güçlenmesi demek ise, bir toplumun daha sağlıklı bir düzene sahip olması anlamına geliyor. Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları olarak tarihi bir sorumluluk üstlendik, 81 ilde ve 973 ilçede, ev ev gezerek ADS’yi anlatıyoruz. Çalınmadık kapı, sıkılmadık el bırakmamakta kararlıyız. Umudun elçileri olarak, yaptığımız ziyaretler sonrasında umudun nasıl büyüdüğüne hep birlikte tanıklık ediyoruz.

* HER ALANDA ÖZELLİKLE DE SİYASETTE BU YIL KADIN HAREKETİ ÇOK DAHA SESLİ VE DAHA GÜÇLÜ. ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEMLERE DE YAYILACAK GİBİ GÖRÜNÜYOR. SİZ BU KONUDA NE DÜŞÜNÜYORSUNUZ?

Bizler, ülkemizin kurucusu ve kurtarıcısı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğünde birçok gelişmiş ülkeden önce, 5 Aralık 1934 tarihinde seçme ve seçilme hakkını kazandık. Birçok gelişmiş ülkeden önce kazandığımız bu hak ile eşit yurttaş olma statüsüne kavuştuk. 1935 yılında gerçekleşen seçimlerde, kadınlar büyük bir hevesle haklarına sahip çıktı ve oylarını kullandı. Özellikle büyük şehirlerde, kadınların oy kullanma oranı erkeklere yakındı. Seçim sonucunda 17 kadın milletvekili Meclis’e girdi. 1936 yılında yapılan ara seçimle birlikte, kadın milletvekili sayımız 18’e çıktı. Böylece Meclis’teki kadın milletvekili oranımız yüzde 4,6 oldu. Bu oranla parlamentoda kadın temsilinde dünyada ikinci sırada yer aldık. Aradan geçen 88 yıla rağmen; ilerlemek bir yana 129’uncu sıraya geriledik. Örneğin bu oran, 2011 yılında kadınların seçme ve seçilme hakkını kazandığı Suudi Arabistan’da yüzde 20, 2006’da aynı hakkın tanındığı Birleşik Arap Emirlikleri’nde ise yüzde 22,5’tur. Dünya Ekonomik Forumu tarafından hazırlanan 2021 Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’nda yer alan endekste ise Türkiye 156 ülke arasında 133. sıradadır.
Seçmen nüfusunun yarısını kadınlar oluşturmasına rağmen, kadınların karar alma süreçlerinde yeterince yer almamaları ve siyasette ‘eksik temsil’ edilmeleri bir demokrasi sorunudur. Bu sorun öylesine büyük ki; araştırmalara göre Türkiye’nin tam cinsiyet eşitliğine ulaşması için 152 yıla ihtiyacı var. Oysaki biz kadınların değil 152 yıl 152 saniye bile beklemeye tahammülü yok!
Aslına bakarsanız bu topraklarda kadın hareketi her zaman çok kararlı hareket etti fakat bir demokrasi sorunu yaşadığımız için siyasette kadın temsili hedeflediğimiz noktaya henüz ulaşamadı. Şunun çok net farkındayız ki; bu sorunun çözümü, kadını hayatın her alanında güçlendirecek bütüncül politikalar üretmekten geçiyor. Bu da kadınların parlamentoda eşit temsili ile mümkün olacaktır. Buna dair adımları ilk seçimlerden sonra derhal atacağız.

* 14 MAYIS A DOĞRU GİDERKEN KADININ SİYASETTEKİ TEMSİLİNİ VE ÜRETİLEN KADIN POLİTİKALARINI YETERLİ BULUYOR MUSUNUZ? BULMUYORSANIZ NE OLMALI VE NASIL OLMALI?

Öncelikle temsilden başlayayım: partimiz bu seçimden sonra mevcut kadın milletvekili sayısını ikiye katlayacak. Bu, ideal gördüğümüz bir oran değil fakat Meclis’teki kadın temsiliyetimizi ikiye katlamış olduk. Bir sonraki seçimde temsil oranımızı ikiye katlayarak, tam eşitliği elde etmeyi hedefliyoruz.
İlk 24 saat içerisinde İstanbul Sözleşmesi’ni yeniden yürürlüğe koyacağız. Arkasından da eşit temsil için vermiş olduğumuz kanun teklifini Meclis’ten geçirmek Kadın Kollarımızın hedefi…
Sizler de çok iyi hatırlarsınız; bu teklif Türk siyasi tarihi açısından dev bir adım atıldı. Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun ilk imzacısı olduğu ve kadınların siyasette eşit temsil edileceği yasa teklifimizi Meclis’e sunduk. Bu teklifle, hem genel hem de yerel seçimlerde denklik uygulanmasını yasal güvence altına almak istedik. Aynı zamanda aday listesinin belirlenmesinde fermuar sistemi uygulanacaktı, yani listeler bir kadın bir erkek olarak sıralanacaktı. Kanun teklifimiz 30 Kasım 2021 tarihinde AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. AKP ve MHP kadınların siyasette de temsilin yarısını oluşturmasına ‘hayır’ dedi. Mücadelemizden asla vazgeçmeyeceğiz.
Kadın politikalarına gelecek olursak; bir yanda eşitliği savunan Millet İttifakı diğer yanda kadın düşmanı Cumhur İttifakı yer alıyor.
Hizbullah terör örgütünün siyasal uzantısı HÜDA PAR seçim beyannamesini açıkladı. Cumhuriyetimizin kurucu değerlerini hedef alan bir seçim beyannamesi ile karşı karşıya bırakıldık. Parlamenter sistemi eleştiren, karma eğitime son verecek, süresiz nafakayı kaldıracak, kadınların çalışma hayatındaki varlığını sınırlandıracak, 6284’ü değiştirmeyi hedefleyen bu zihniyet kaybedecek. Kadınlar kazanacak. Kadınların yaşam hakkına göz diken, kız çocuklarının okullaşmasını engellemek isteyen, kadınları istihdam dışına iten, ayrıştırıcı, kutuplaştırıcı uygulamalara asla izin vermeyeceğiz.

* SN. GENEL BAŞKANIM, 28 NİSAN GÜNÜ GÜZEL BİR HABER İLE GÜNE BAŞLADIK. ANAYASA MAHKEMESİ, MEDENİ KANUN’ UN EVLENEN KADINLARIN EŞİNİN SOYADINI KULLANMA ZORUNLULUĞUNA İLİŞKİN 187. MADDESİNİ “EŞİTLİĞE AYKIRI” OLDUĞU GEREKÇESİYLE İPTAL ETTİ. SİZCE EŞİTLİK ADINA BÖYLE BİR KARARIN ÖNEMİ NEDİR, DEĞERLENDİRME YAPABİLİR MİSİNİZ?

Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu bu karar eşitlik adına çok önemli olmakla birlikte geç bir karardır. Ben bu konuyu Meclis’te de defalarca dile getirmiştim çünkü bireyin kendini tanımlarken kullandığı soyadı, kimliğinin ayrılmaz bir parçasıdır. Ancak dünya genelinde, psikolojik ve sosyal açıdan birçok anlam ifade eden soyadı, sadece kadınlarda evlilik ile birlikte değişime uğramaktadır.
Oysaki kadınlar evlilik sonrası soyadını da seçebilme hakkına sahip olmalıdır. İşte AYM kararı bunu teminat altına almıştır. AYM, erkeğin kendi soyadını ömrü boyunca kullanırken kadına bu hakkın tanınmamasını eşitlik ilkesine aykırı buldu. Artık kadınlar evlendikten sonra sadece kendi soyadlarını taşımaya devam edebilecek. AYM düzenleme için Meclis’e 9 ay süre verdi.
Yani bundan sonra karar kadınlarındır. Biliyoruz ki 15 Mayıs’tan sonra eşit bir Türkiye inşasını gerçekleştireceğiz.

* ÜLKE GENELİNE DÖNECEK OLURSAK SOSYOLOJİK, EKONOMİK VE SİYASİ ANLAMDA ZOR BİR SÜREÇTEN GEÇİYORUZ. BU SÜRECİ SİZ NASIL DEĞERLENDİRİYORSUNUZ?

13. Cumhurbaşkanımız olacak olan Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun da defalarca söylediği gibi, “”Herkes şu konuyu çok iyi bilsin, Türkiye’nin çözülemeyecek hiçbir sorunu yoktur. Türkiye’ye huzuru, bereketi, birlikteliği getirmek mümkündür ama bunun tek yolu vardır: Millet İttifakı’nın iktidar olması.”
AKP Hükümeti 21 yılda ekonomiden sosyolojik yapıya ülkemizi tam bir felakete sürükledi. 2002’den bu yana 16’sı istihdamda teşvik olmak üzere toplam 23 reform paketi açıkladılar. Açıklanan her reform paketinden sonra işsizlik arttı, ekonomi giderek daha kötü hale geldi.
Ülkemizi bu ekonomik buhrana sürükleyen kendileri değilmiş gibi, “Çözerse AKP çözer” anlayışını hakim kılmaya çalışıyorlar. 21 yıldır neden çözmediler o zaman? İktidarın bütün gücü ellerinde… Onlar sadece kendilerini ve 5’li çeteyi zengin ederken halkı açlığa ve yoksulluğa mahkum ettiler. AKP 3 şeyi yok edecekti değil mi? Yolsuzluk, yasaklar ve yoksulluk. 3 Y de zirve yaptı.
İktidarımızda kamuda israfa derhal son vereceğiz. Döviz garantili işleri ivedilikle Türk lirasına çevrileceğiz. Yolsuzlukların üzerine kararlılıkla gideceğiz. Tüyü bitmemiş yetimin hakkını kim yediyse hesabını soracağız. Bütün kamu ihalelerini canlı yayınlayacağız, bizim belediyelerin yaptığı gibi… İsrafın ve yolsuzluğun kaynağı olan Kamu İhale Kanunu’nu değiştireceğiz. Kamu İhale Kurumunun mevzuatında 186 kez değişiklik yaptılar. Kamu İhale Kanunu devleti soymanın en önemli aracı haline geldi, bunu değiştireceğiz. Vatandaşı iliğine kadar sömüren kamu özel işletmelerinin tamamını kamulaştıracağız. Maliyetini çıkaracağız, makul bir kar vereceğiz, ‘Al kardeşim paranı, bunlar devletin oldu.’ diyeceğiz. Yasal soyguna göz yummayacağız. 5’li çetelere son vereceğiz. İlk 1 haftada, ilk 100 günde yapacaklarımız belli. Planımız, programımız doğrultusunda yaşanan bütün sorunları çözeceğiz.

* CUMHURİYET TARİHİ ÜZERİNDEN BAKACAK OLURSAK 14 MAYIS SEÇİM GÜNÜNÜ NASIL DEĞERLENDİRİYORSUNUZ, ÖNGÖRÜLERİNİZ NELERDİR?

Ülkemize baharı getireceğimize olan inancım tam. Uşak’ta, Eskişehir’de, Afyonkarahisar’da, Balıkesir’de, Giresun’da, İzmir’de seçim mitinglerimize katıldım. Halkın diline ve yüreğine düşen “değişim” talebi bu seçimlerde bizi iktidara taşıyacak. İlk seçimlerin ardından 13. Cumhurbaşkanımız olacak olan Sayın Kemal Kılıçdaroğlu önderliğinde laik, demokratik, hakkın hukukun ve adaletin sağlandığı bir Türkiye’yi inşa edeceğiz.

* SİZ 21 YILLIK AKP DÖNEMİNİN BİTECEĞİNİ UMUT EDİYOR MUSUNUZ? NASIL OLABİLECEĞİNİ DEĞERLENDİRİR MİSİNİZ?

Bu bir umut değil, gerçeklik. 14 Mayıs’ta gerçekleşecek olan seçimlerde AKP’yi sandıkta yeneceğiz. Belediye seçimlerinde de bir algı oluşturmaya çalıştılar, kaybetseler dahi gitmezler algısıyla halkı ürküttüler. Ama başaramadılar. Yine başaramayacaklar. Sandıklar kurulacak ve demokratik bir seçimin ardından iktidara geleceğiz. AKP Genel Başkanını emekli edeceğiz!

* SON OLARAK, CHP KADIN KOLLARI GENEL BAŞKANI OLARAK, BİR ANNE OLARAK VE BİR KADIN OLARAK KADINLARIMIZA NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?

Buradan ülkemizin yarısını oluşturan ve seçimlerde oy kullanacak olan tüm kadınlara çağrı yapıyorum: ya özgürlüğe ya da esarete oy vereceğiz. Ya karanlığa sürükleneceğiz ya da Cumhuriyet’in ikinci yüzyılında laik, demokratik, eşit ve özgür bir Türkiye’de yaşayacağız. Omuz verin, aydınlık yarınları hep birlikte inşa edelim. Sana söz, güzel günler çok yakın…
Sn. Genel Başkanım, yolunuz açık, yürek sesiniz daim olsun. Teşekkür eder saygılar sunarım..

Gazeteci – Yazar
Neslihan KARAYILAN